Notatka syntetyzująca: co to jest?
Czym jest notatka syntetyzująca i jakie kluczowe informacje powinna zawierać?
Notatka syntetyzująca to specyficzna forma wypowiedzi pisemnej, której głównym celem jest przetworzenie i przedstawienie zebranych informacji z różnych źródeł w sposób uporządkowany, klarowny i zwięzły. Nie jest to zwykłe streszczenie, lecz raczej analiza porównawcza, która wymaga od autora głębszego zrozumienia i syntezy treści. W kontekście egzaminu maturalnego, notatka syntetyzująca stanowi zadanie sprawdzające umiejętność analizy, porównywania i łączenia informacji pochodzących z dwóch powiązanych tematycznie tekstów, zazwyczaj nieliterackich. Kluczowe jest tutaj nie tylko przedstawienie stanowisk autorów, ale również ich porównanie, wskazanie podobieństw i różnic w podejściu do omawianego problemu lub zagadnienia. W efekcie notatka powinna zawierać zestawienie poglądów autorów oraz ogólny wniosek płynący z analizowanych tekstów.
Jak napisać dobrą notatkę syntetyzującą?
Analiza polecenia i tekstów źródłowych
Pierwszym i absolutnie kluczowym krokiem w tworzeniu skutecznej notatki syntetyzującej jest dokładna analiza samego polecenia. Należy precyzyjnie określić, jaki problem lub zagadnienie jest przedmiotem analizy i jakie konkretne informacje są od nas wymagane. Następnie przechodzimy do uważnego czytania tekstów źródłowych. W tym etapie niezbędne jest aktywne podejście, które obejmuje podkreślanie kluczowych informacji, argumentów autorów oraz ich stanowisk. Warto również robić sobie krótkie notatki na marginesach, które pomogą w późniejszym etapie wyodrębnić najważniejsze wątki i różnice w poglądach. Skupienie się na temacie z polecenia i wyłapywanie właściwych informacji to podstawa sukcesu.
Porównanie stanowisk autorów i synteza poglądów
Po dokładnej analizie tekstów źródłowych i wyodrębnieniu kluczowych informacji, kolejnym etapem jest porównanie stanowisk obu autorów. Należy zidentyfikować, jakie są główne argumenty każdego z nich, jakie wnioski prezentują i w jaki sposób podchodzą do omawianego problemu. Kluczowe jest wskazanie zarówno podobieństw, jak i różnic w ich poglądach. Następnie te wyodrębnione i porównane informacje należy zestawić w spójną całość, tworząc syntezę. To właśnie ten proces łączenia i przetwarzania informacji z różnych źródeł stanowi istotę notatki syntetyzującej. Celem jest przedstawienie problemu, ukazanie stanowisk obu autorów oraz porównanie tych stanowisk, co prowadzi do wygenerowania logicznego wniosku.
Zasady pisania: zwięzłość i klarowność
Pisząc notatkę syntetyzującą, należy bezwzględnie przestrzegać zasad zwięzłości i klarowności. Na maturze idealna notatka powinna mieścić się w przedziale 60-90 wyrazów. Oznacza to konieczność umiejętnego formułowania myśli, eliminowania zbędnych słów i skupiania się na esencji. Język powinien być poprawny językowo, ortograficznie i stylistycznie. Należy unikać cytowania fragmentów tekstów źródłowych i zamiast tego stosować parafrazę, uogólnienia oraz synonimy, aby przedstawić informacje własnymi słowami. Celem jest stworzenie oryginalnego dzieła, które stanowi indywidualne przetworzenie materiału, a nie zbiór przepisanych fragmentów.
Unikanie błędów i poprawne formułowanie wniosków
Podczas tworzenia notatki syntetyzującej, kluczowe jest unikanie typowych błędów, które mogą wpłynąć na ocenę. Przede wszystkim należy zadbać o poprawność językową, w tym ortografię, gramatykę i interpunkcję. Przekroczenie limitu dwóch błędów językowych może skutkować utratą punktu. Należy również upewnić się, że notatka jest oryginalna i stanowi samodzielne opracowanie, a nie luźny zbiór cytatów. Ważne jest, aby poprawnie formułować wnioski, które powinny logicznie wynikać z porównania stanowisk autorów. Koncentracja na temacie z polecenia i wyłapywanie kluczowych informacji pomoże w stworzeniu spójnej i trafnej wypowiedzi.
Notatka syntetyzująca – praktyczne przykłady i wskazówki
Przykłady poprawnej notatki syntetyzującej
Aby lepiej zrozumieć, czym jest notatka syntetyzująca i jak powinna wyglądać, warto przyjrzeć się przykładom. Załóżmy, że analizujemy dwa teksty dotyczące wpływu mediów społecznościowych na relacje międzyludzkie. Autor pierwszego tekstu podkreśla negatywne aspekty, takie jak powierzchowność kontaktów i izolację, podczas gdy autor drugiego tekstu zwraca uwagę na możliwość budowania globalnych społeczności i podtrzymywania więzi na odległość. Poprawna notatka syntetyzująca mogłaby brzmieć: „Obaj autorzy poruszają problem wpływu mediów społecznościowych na relacje. Pierwszy tekst wskazuje na negatywne skutki, takie jak powierzchowność i izolację, podczas gdy drugi podkreśla pozytywne aspekty, np. tworzenie globalnych społeczności. Mimo różnic w ocenie, oba teksty sugerują, że media społecznościowe znacząco transformują sposób komunikacji międzyludzkiej.” Taka notatka mieści się w limicie słów, przedstawia problem, stanowiska autorów i ich porównanie, a także zawiera ogólny wniosek.
Zarządzanie czasem i maturalne kryteria oceny
Zadanie polegające na napisaniu notatki syntetyzującej na maturze jest warte 4 punkty w sekcji „język polski w użyciu”. Efektywne zarządzanie czasem jest kluczowe, aby zdążyć wykonać to zadanie poprawnie. Należy poświęcić odpowiednią ilość czasu na analizę polecenia i tekstów, porównanie stanowisk autorów oraz na redakcję i sprawdzenie finalnej wersji. Kryteria oceny skupiają się na poprawności językowej (gdzie więcej niż dwa błędy dyskwalifikują), zwięzłości i klarowności wypowiedzi, a także na trafności przedstawienia problemu, stanowisk autorów oraz ich porównania. Ważne jest, aby notatka była oryginalna i stanowiła syntezę, a nie zbiór cytatów. Dokładne sprawdzenie tekstu pod kątem liczby słów (60-90) i poprawności językowej przed oddaniem jest absolutnie niezbędne.
Dodaj komentarz